حمیة الجاهلیةروزگار عرب پیش از اسلام را زمان جاهلیت می گویند و از آن به مناسبت در برخى ابواب فقه سخن رفته است. ۱ - توضیح عنوان جاهلیتعنوان جاهلیّت به مقطعى از تاریخ عرب (حدود دو قرن) پیش از ظهور اسلام و بعثت پیامبر صلّى الله علیه و آله- که بت پرستی و نیز جهل و خرافه گرایى از شاخصه‌هاى بارز آن به شمار مى‌رود- اطلاق مى‌گردد. ۲ - واژه شناسی جاهلیتواژه الجاهلیّة، مأخوذ از ریشه ج ه ل، ترکیبی از اسم فاعل «الجاهل» و پسوند «یّة» است که ظاهراً بر اسم معنا یا اسم جمع دلالت می‌کند. ۳ - در قرآندر آیه ۲۶ سوره فتح (اِذْجَعَلَ الّذینَ کَفَروا فی قُلوبِهم الحَمِیَّةَ حَمِیَّةَ الجاهِلیَّه...) گفته‌اند که منظور از «حمیّة الجاهلیّة» تعصب عرب جاهلی به خدایانشان بود که موجب می‌شد از پرستش غیر آن‌ها خودداری ورزند؛ یعنی، نوعی گردن فرازی که مانع هر نوع تسلیم و انقیاد می‌گردید. مراد از حمیت جاهلی را تن زدن مردم از اعتراف به رسالت رسول اکرم نیز دانسته اند. به گفته فخر رازی حمیت خود صفتی مذموم است و اضافه شدن آن به جاهلیت بر قبح آن افزوده است. ۴ - فهرست منابع(۱) قرآن. (۲) طبرسی، تفسیر مجمع البیان. (۳) محمد بن عمر فخر رازی، التفسیر الکبیر، او، مفاتیح الغیب، بیروت ۱۴۲۱/۲۰۰۰. (۴) محمد بن حسن طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن. ۵ - پانویس۶ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «جاهلیت»، شماره۴۴۴۳. |